ކުށުގެ ވެށިން ދަރިފުޅު ސަލާމަތް ކުރަން އެދޭނަމަ
ލިޔުނީ :ޑރ. އައިޝަތު އަލީ ނާޒް
ކުށެއް ކުރެވުމުން އެއީ ކިތަންމެ ކުޑަ ކުށެއް ކަމުގައި ވީނަމަވެސް އެކުރެވުނީ ކުށެއްކަން އަދި ކުށް ކުރުމުގެ ތެރެއިން އެހެން މީހެއްގެ ހައްޤަކަށް އަރައިގަނެވިއްޖެކަމާއި އެހެން މީހެއްގެ މުދަލަކަށް،ތަނަކަށް، އެއްޗަކަށް ގެއްލުމެއް ދެވިއްޖެކަމާއި އަދި ހެދިފައިވާ ޤާނޫނުތަކާއި ޤަވާއިދުތަކާއި ޙިލާފުވެވި ނުވަތަ ދީނުގައި ޙަރާމް ނުވަތަ މަނާކަމެއް ކުރެވިއްޖެ ނަމަ އެއީ ގޯސް އަދި އަދަބު ހައްޤުވާ ކަމެއް ކަން ދަރިފުޅަށް އެންމެ ފުރަތަމަސް ވިސްނައި ދިނުމުގެ ޒިންމާ ނަންގަވަން ޖެހޭނީ ބެލެނިވެރިޔާއެވެ. ކުދިން ބަސްނާހާ އުޅޭކަން ފާހަގަވުމާއި އެކު މައިން ބަފައިން މިކަމަށް ސަމާލުވާންޖެހެއެވެ. ބެލެނިވެރިޔާ 'ނޫނެކޭ' ބުނުމުން އޭގެ މާނަ ކުއްޖާ އަށް އެނގޭ ވަރު ކޮށްދޭން ޖެހެއެވެ. ކިޔަމަންތެރިވާން ކުޑަދަރިފުޅަށް ދަސްކޮށް ދޭނީ ލޯތްބާއި އޯގާތެރި ކަމާއި އެކުއެވެ. ބަލައިގަނެވޭ ކަމެއް ކުރުމުން އެހާމެ އަވަހަށް އެކުރެވުނީ ރަނގަޅު ކަމެއްކަމުގެ އިހްސާސް ފޯރުކޮށްދޭން އިސް ވާންޖެހޭނީ ވެސް ހަމަ މައިން ބަފައިންނެވެ. ހެވާއިނުބައި، މަނާކަންތައް ތަކާއި ހުއްދަ ކަންތައްތަކަކީ ކޮބައިކަން އުގަންނައި ދިނުމަކީ ދިގުމުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. އެކި އުމުރުތަކުގައި، މިކަން ކުރަންޖެހޭނީ ކުއްޖާގެ އުމުރުފުރާ އާއި ގުޅޭ ގޮތަށް ބަހުން، އިޝާރާތުން އަމަލުން ދައްކުވައި ދެމުންނެވެ. ވައްކަން ނުކުރާށޭ ބުނެގެން އެކަންޏެއް ނުފުދޭނެއެވެ. ސްކޫލް އިން ގެއަށް އައުމުން ދަބަސް ބަލާ ޗެކް ކޮށް ހޯމް ވޯކްތަށް ހައްދާ ޓައިމް ޓޭބަލް އަށް ފޮތްތައް ނެގުމަށް އެހީވެދޭ ގޮތަށް ނޭގިގެން ނުވަތަ ސިއްރުން ނުވަތަ ގަސްދުގައި އެބޭނުން ވެގެން އެހެން ކުއްޖެއްގެ އެއްޗެއް ގެނެވި ފައިވާނަމަ، އެ އަނބުރާ ރައްދުކޮއްދީ މައާފަށް އެދި، އަދި މިފަދަކަމެއް ދެން އެދަރިފުޅު ނުކުރުމަށް ނަސޭހަތްދީ، ބަލަހައްޓަން ޖެހޭނީ ވެސް ހަމަ ބެލެނިވެރިންނެވެ.
ސްކޫލްގެ ތެރޭގައި ނުވަތަ ގޭތެރޭގައި ވެސް އެހެންމީހެއްގެ ގައިގާ ޖަހައިފިނަމަ އެކަމެއް އެއީ ނުވާކަމަކަށް ނުވަތަ ތިމާގެ ދަރިފުޅު ނުކުރާނެ ކަމަކަށް ބެލެނިވެރިން ހައްދަވައިގެން ނުވާނެއެވެ. ފުރަތަމަވެސް އެހެން އިންސާނެއްގެ ގަޔަށް ތަދުކުރުމުގެ ނިޔަތުގައި އަތްލައިފި ނަމަ އެކަންހުއްޓުވަން ޖެހެއެވެ. އެއީ ބެލެނިވެރިއެއްގެ ގައިގާ ޖެހުމުގެ ހައްޤު ކުޑަކުއްޖަކަށް ވެސް ލިބިފައެއްނުވެއެވެ. އެހާލަތުން ބެލެނިވެރިޔާ ނިކުންނަންޖެހެއެވެ. އަދި ވަގުތުން އެކަން މަނާ ކޮށް ރުޅިކޮންޓްރޯލް ކުރަން ކުއްޖާ އަށް ދަސް ކޮށް ދޭންޖެހެއެވެ. ސްކޫލަށް ގޮސް އެހެން ކުއްޖެއްގެ ގައިގާ ޖަހައިފިނަމަ ވަގުތުން އެކަމާ ފިޔަވަޅު އަޅުއްވާ، ތިމާގެ ދަރިފުޅު އިސްލާހް ކުރުމަށް މަސައްކަތް ކުރައްވާށެވެ. އަނެކާގެ ބޮލުގައި ތިމާގެ ދަރިފުޅު ކުރި ކުށް އަޅުވަން ނުހައްދަވާށެވެ.
ހަމަ މިފަދައިން ބަސްމޮށުން ތެރިކަން ހުތުރު ވެއްޖެނަމަ މަޖަލަށް ނުވަތަ ރައްޓެހިންނާއި ބައިވެރި ވުމުގެ ގޮތުންވެސް ހަޑި ހުތުރު ބަސްތައް ކިޔުމަށް ތަން ނުދެއްވާށެވެ. މައިން ބަފައިންގެ ބަސް މޮށުން ތެރިކަން ރިވެތި ކޮށް ބަހައްޓަވާށެވެ. އެނަމޫނާ ދަރިފުޅު ބަލައިގަންނާނެ ކަން ހަދުމަފުޅު ކުރައްވާށެވެ.
މައިންބަފައިންގެ ޒިންމާއަކީ އާއިލާ ބައްޓަން ކުރުމުގެ ތެރޭން، ހުއްދަ އަދި މަނާ ކަންތައް ތަކަކީ ކޮބައިކަން ދަރިފުޅަށް ދަސްކޮށްދިނުމެވެ. ދަރިފުޅު ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމުގެ މޭސްތިރިންނަކީ، އެކުއްޖެއްގެ މައިންބަފައިންނެވެ. އަދި ތަރުބިއްޔަތުކޮށް ތިމާގެ ދަރިފުޅުގެ ކިބައިގާ އެދެވޭ އަޙްލާގާއި ރިވެތި ސިފަތައް އަދި ސުލޫކީ މިންގަނޑުތައް ބިނާ ކުރުމުގެ އެދުރުގެއަކީ ވެސް އާއިލާ ދިރިއުޅޭ ގޭ ބިސީއެވެ. ވީމާ އަމިއްލަ ގޭ ބިސީއަކީ އުސޫލެއް، ޤަވާއިދެއް، ހެދިފައި ނެތްތަނަކަށް ވިޔަ ދީގެން ނުވާނެއެވެ. ކުޑަމިނުން ކާގަޑިތައް ނަމާދު ގަޑިތައް ސްކޫލް އަށް އޮފީހަށްދާ ގަޑިތައް ކައްކާ ކައި އުޅުމުގެ ތެރެއިން އެކި މީހުންގެ ޒިންމާތައް ބެހިފައިވާ ގޮތްތަކަކީ ކޮބައިކަން އެގޭބިސީގެ އެންމެންނަށް އެނގިފައި އޮތުން މުހިންމެވެ. ގޭގެ ޙަރަދުތައް ހޯދާނީ ކާކުކަމާއި ޙަރަދުތައް ބަލަހައްޓާނީ ކިހިނެއްކަމާއި ގޭ މީހުންގެ މައްޗަށް ގޮތް ކިޔާ ނަސޭހަތްދީ ކަންތައްތައް ބުނެދީ މަޝްވަރާ ކުރުމުގެ ޒިންމާ ނަގާނެ ބަޔަކު ތިބެން ޖެހެއެވެ. ހަރުދަނާ ގެއެއް ބިނާ ކުރުމުގައި އެންމެންގެ ހިއްސާ ވާކަން ބުނެދީ އެކަންތައް އެ މޭރުމުން ގެންދަން ޖެހޭކަން ގޭބިސީގެ ހުރިހާ ފަރުދުންނަށް އެންގިފައި އޮތުމަކީ ރަނގަޅު ކުދިބަޔަކު ބިނާ ކުރުމަށްޓަކައި ބެލެނިވެރިން ކުރަން މުހިންމު ކަންތައްތަކެވެ. ދަރިންނަށް ދޭނަސޭހަތާއި ބެލެނިވެރިންގެ އަމަލު ތައް ފުށޫ އަރާނަމަ، ބިންގާ ގުޑާނެއެވެ. އަދި ތިމާގެ ދަރިފުޅަށް ބޮޑަށް ބަލައި ގަނެވެނީ، އަމަލުން ފެންނަމުންދާ ކަންތައްތައްކަން ބެލެނިވެރިން ދަތުން މުހިންމެވެ.
ދަރިފުޅު ކުށެއް ކުރުމުން އެކަމާ ބެލެނިވެރިޔާ އަޅާނުލާ ހުރެފި ނަމަ އެ ދެވޭ މެސެޖް އަކީ އެގޮތް ވެސް ހަމަ އެންމެ ރަނގަޅު ކަމެވެ. ކުށް ކުރުމަށް ފަހު ބެލެނިވެރިން ގަންނަ ލަދުން ނުވަތަ ތިމާގެ ދަރިފުޅުގެ ވިޔާނުދާ ސިފަ ބަލައި ގަންނަން ދަތިވެ އަނެކާގެ ބޮލުގައި އިލްޒާމް އަޅުވައި ކުށުން ބަރީއަވާން ނުވަތަ ސަލާމަތް ވާން އެހީތެރިވެދޭ ނަމަ އެއީ ބެލެނިވެރިޔާ އަށް ކުރެވޭ ވަރަށް ބޮޑު ގޯސް ކަމެކެވެ. މިފަދައިން ކަންތައް ކުރުމުގެ ނަތީޖާ އަކަށްވާނީ ބޮޑެތި ކުށްތަކަށްއަރައި ގަތުމަކީވެސް އެހާބޮޑު ކަމެއް ނޫންކަމަށް ވިސްނުމެވެ. އަދި ތިމާ ކުށެއް ކޮށްފިނަމަވެސް އެކުށް ފޮރުވަން އެހީތެރި ވެދޭނެ ބެލެނިވެރިން އެބަތިބި ކަމަށް އެކުދިންނަށް ވިސްނުމެވެ. ހުކުމެއް ކުރެވުނު ނަމަވެސް އެއީ ތިމާއަށް ހައްޤު ހުކުމެއް ކަމުގައި ބަލައި ނުގަނެވި ހުކުމް ތަންފީޒު ކުރުމުގެ މުހިންމުކަމެއް ނުވިސްނޭނެއެވެ. އަދި ކުށްވެރިން ތިމާގެ ހުކުމް ތަންފީޒު ނުކޮށް ސަލާމަތް ކޮށްދޭނޭ ގޮތްތަށް ހޯދުމުގައި ބެލެނިވެރިން ޝާމިލް ކުރުވާނެއެވެ. އާދޭހުގެ ސިޓީ ބެލެނިވެރިން، ވެރިންނަށް ފޮނުވާ ހާލަތު ދިމާ ވަނީ މިހެން ވެގެންނެވެ. ނެތްބަލިތައް ތިމާގެ ދަރިފުޅުގެ ކިބާގައި ހުރި ކަމަށް ސާބިތު ކުރުވާ ޑޮކްޓަރީ ސިޓީ ރާއްޖޭންނާއި ރާއްޖޭން ބޭރުން ހޯދާ ކޮންމެ ފަދަ ގޮތަކުން ވެސް ދަރިފުޅު ޖަލަށް ހުކުމް ކުރެވިއްޖެ ނަމަ އެތަނުންނެރެން އެތައް މަސައްކަތެއް ކުރާ ބެލެނިވެރިން އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރޭގައި އެބަ އުޅޭކަން މިއީ ހަމަ މިއަދު ޤަބޫލު ކުރަން ޖެހޭ ހަޤީޤަތެކެވެ.
މިހެން އަމަލު ކުރުމުގެ ނަތީޖާ އަކަށް ވަނީ ބެލެނިވެރިންގެ ދޯދިޔާ، އުސޫލެއް ނެތް ތަރުބިއްޔަތުގެ ސަބަބުން ކުށުގެވެއްޓަށް ތިމާގެ ދަރިފުޅު އިހުނަށް ވުރެ ބޮޑަށް އަހުލުވެރިކުރުމުގެ އެހީތެރިޔަކަށް އެނގުމާއި ނޭނގުމުގެ ތެރެއިން ބެލެނިވެރިޔާ ވެގެން ދިޔުމެވެ.
ވިސްނަވާށެވެ. ސޯލިހު ރަނގަޅު، އަބުރުވެރި، އަހްލާޤް ރަނގަޅު، އަޤީދާ ރަނގަޅު އީމާންތެރި، ޒުވާން ދަރިފަސް ކޮޅެއް ތަރުބިޔަތު ކުރުމުގެ ވަރުގަދަ ޒިންމާ އަޅުގަނޑުމެން ނަގަން މިއަދު ވަނީ މަޖުބޫރު ވެފައެވެ. މިކަން އަޅުގަނޑުމެން ބެލެނިވެރިންނަށް ކުރެވޭނެއެވެ. ތަރުބިއްޔަތުކޮށް ޖަލުގެ ތޭރި ތަކުގެ ބިއްދޮށަށް ކުށް ކޮށްގެން ވަދެ އެލިބޭ އަނިޔާ އިން އަޅުގަނޑު މެންގެ ދަރިން ސަލާމަތް ކުރެވޭނީ މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ދަރިން ހަރުދަނާ އުސޫލް ތަކެއްގެ މަތިން ތަރުބިއްޔަތު ކޮށްގެންނެވެ.
Comments