ވަގުތަކީ ހަގީގަތުގައި ކޮން އެއްޗެއް ބާ؟

ޕްރޮފެސާ ހަސަން އުގެއިލް

ވަގުތަކީ، މާޒީން ފަށައިގެން މުސްތަގްބަލާ ހަމައަށް ފަހުން ބަދަލުނުވާ ގޮތަށް ކުރިއަށްދާ ކަންތައްތައް ތަރުތީބު ކުރުމަށް އަހަރުމެން ބޭނުން ކުރާ އެއްޗެކެވެ. ވަގުތަކީ ސައިންސާއި، ފިލޯސޮފީ އަދި ދީނާ ބެހޭ މައުޟޫއުތަކުގައި ވަރަށް ވެސް އާންމު ސުރުހީއެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް، މިހުރިހާ ދާއިރާތަކަށް ފެތޭ ގޮތަށް އިލްމުވެރިންނަށް ވަގުތު މާނަކޮށްދިނުން ވަނީ ދަތި ކަމަކަށް ވެފަ އެވެ. މިސާލަކަށް ވަގުތަކީ ތަފާތު ހިއްސުތަކުން ކުރެވޭ އިހްސާސް ފަދައިން އަހަރެމެންނަށް އިހްސާސްކުރެވޭ އެއްޗެއްކަމާ މެދު ވެސް އިލްމުވެރިން ދެބަސްވެ އެވެ. 

އަހަރެމެން ވަގުތު ގުނަން ބޭނުންކުރަނީ ސިކުންތާއި، މިނެޓް، އަދި ގަޑިއިރު ނުވަތަ އަހަރުތަކުގެ މައްޗަށެވެ. ސައިންސްވެރިން ބުނާ ގޮތުން ނަމަ، ވަގުތަކީ އެއްވަރަކަށް ދަތުރުކުރާ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. ފެން ކޯރެއްގައި ފެން ދަތުރުކުރާ ތަނުގެ ފުޅާ މިނަށް ނުވަތަ ފުން މިނަށް ބިނާވެގެން ފެން ދަތުރު ކުރާ މިންވަރު ނުވަތަ ސްޕީޑް ބަދަލުވާ ފަދައިން ވަގުތަކީ ވެސް އެދަތުރުކުރާ މިންވަރު ބަދަލުވާ އެއްޗެކެވެ. އަހަރެމެންގެ "މަންމަގެ އުނގުން ފެށިގެން ކަށްވަޅާ ހަމައަށް އެއްކޮޅަށް ދަތުރުކުރާ ރާސްތާގައި" ވަގުތު ދަތުރުކުރާ މިންވަރު ބާރުކޮށް އަދި މަޑު ކޮށްދެނީ ކޮން ގޮތަކަށް ހެއްޔެވެ؟ ވަގުތު އަދި ވަގުތު ދަތުރުކުރާ ބާރުމިނާއި މަޑުމިން ގުޅިފައި ވަނީ މާހައުލާ އެވެ. މިތާގައި މާހައުލު މާނަކުރެވެނީ އަހަރުމެންގެ ވަށައިގެން (ދިގު މިނާއި، ފުޅާ މިނާއި، އުސް މިން އެކުލެވޭ ގޮތަށް) ވާ ސްޕޭސް އަށެވެ. ސައިންސްވެރިން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ވަގުތާއި ސްޕޭސް ވަނީ ލާމެހި ގުޅިފަ އެވެ. މިގޮތުން ވަގުތު ދަތުރުކުރުމަށް ބޭނުންވާ ސްޕޭސްއާ ނުލައި ވަގުތު ނުވާނެ ފަދައިން ވަގުތާ ނުލައި ސްޕޭސް ނުވާނެ އެވެ. 

ވަގުތާ ބެހޭ ގިނަ އިލްމުވެރިންގެ ތިއަރީތައް ބުނާ ގޮތުން ވަގުތު އެންމެ ފުރަތަމަ އުފެދުނީ އަހަރުމެންގެ ކާއިނާތް އުފެދެން މެދުވެރި ކުރެއްވި "ބިގް ބޭންގް" އާ އެކުގަ އެވެ. "ބިގް ބޭންގް ތިއަރީ" ބުނާ ގޮތުން ނަމަ އަހަރެމެންގެ ކައުނު އުފެދިފައިވަނީ މީގެ ސާދަ ބިލިއަން އަހަރު ކުރިންނެވެ. އޭރު މުޅި ކައުނު (ކައުނުގައި މިހާރު އެކުލެވޭ ހުރިހާ ތަރިތަކާއި، ޕްލެނެޓްތަކާއި ބްލެކް ހޯލްތަކާއި އަދިވެސް އެހެނިހެން ތަކެތި) ވަނީ ފަންސުރެއްގެ ތުނޑަށް ވުރެ ވެސް އެތަކެއް ހާސް ގުނަ ކުޑަ އެއްޗެއްގެ ތެރޭގަ އެވެ. އަހަރެމެންގެ ކައުނު އުފެދިފައިވަނީ މިކުޑަކުޑަ އެއްޗަށް އައި އެތަކެއް ގުނަ ބޮޑު ހަކަތަކާ އެކުގަ އެވެ. އެހެންކަމުން ސައިންސްވެރިން ގަބޫލުކުރާ ގޮތުގައި ބިގް ބޭންގްގެ ކުރިން ވަގުތަކީ އޭގައި މާނައެއް އެކުލެވޭ އެއްޗެއް ނޫނެވެ. 

ވަގުތުގެ އެންމެ އާދަޔާ ޚިލާފު ކަމަކީ ވަގުތަކީ ތަފާތު ތަންތާގައި ތަފާތު މިންވަރަށް ހިނގާ އެއްޗެއް ކަމެވެ. މަޝްހޫރު ސައިންސް ވެރިޔާ އަލްބަރޓް އައިންސްޓައިންގެ ރެލެޓިވިޓީ ތިއަރީގައި ބުނެފައިވަނީ، ވަގުތާއި، އެވަގުތު ދަތުރުކުރާ މިންވަރާ ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ގުޅިފައި ކަމަށެވެ. މިގޮތުން، އާދަޔާ ޚިލާފަށް ބާރަށް ދަތުރުކުރާ އެއްޗެއްގައި ހުންނަ ގަޑިއެއްގެ ހިނގުން ލަސްވެ އެވެ. މިގޮތުން ބާރަށް ދަތުރުކުރާ އެއްޗެއްގައި ހުންނަ ގަޑިއެއްގެ ކަށީގެ ހިނގުން މަޑުވަނީ އެގަޑި އަށް މައްސަލައެއް ދިމާވާތީއެއް ނޫނެވެ. އަދި މިފަދައިން ވަގުތު ލަސްވާން ދިމާވުމަށް އެއެއްޗެއް ދަތުރު ކުރާ މިންވަރަކީ އަލި ދަތުރު ކުރާ މިންވަރާ (އެއީ ސިކުންތަކު ގާތްގަނޑަކަށް 186000 މޭލު) ވަރަށް ކައިރި މިންވަރަކަށް ވާން ޖެހެ އެވެ. އަހަރުމެން އިންސާނުންނަށް އާންމު ގޮތެއްގައި ވަގުތު ލަސްވާކަން ފާހަގަނުކުރެވެނީ މިފަދަ ބާރު ސްޕީޑްގައި ދަތުރު ކުރުމުގެ ކުޅަދާނަކަން އަހަރުމެންނަށް ލިބިގެން ނުވާތީ އެވެ. ކުދިކުދި ޒައްރާތައް ނުވަތަ އެޓޮމެއްގެ ބައިކުޅަ ބައިތައް ހިމަނައިގެން ކުރެވުނު މިފަދަ އެހެން ތަހްލީލަކުން ދެއްކި ގޮތުގައި، މިޒައްރާތައް ލެބޯރަޓްރީއެއްގައި އެއްވެސް ހަރަކާތެއް ނެތި ބެހެއްޓުމުން، އެތަކެތި ނެތިގެން ދިޔުމަށް ނަގަނީ އެންމެ ފަޅި ސިކުންތުކޮޅެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އަލި ދަތުރުކުރާ ފަދަ ބާރުމިނާ ވަރަށް ކައިރި ސްޕީޑެއްގައި ދަތުރުކުރާ އެފަދަ ކުދި ޒައްރާތައް ނެތިގެންދާ މުއްދަތު ދިގުކަމަށް ދައްކަ އެވެ. 

ވަގުތާއި ސްޕީޑް ގުޅިފައިވާ މިންވަރު އިތުރަށް ބުނެދިނުމުގެ ގޮތުން އައިންސްޓައިން ދެއްވާފައިވާ އެހެން މިސާލަކަށް ބަލާލާ ނަމެވެ. މިސާލަކަށް އެއްމާބަނޑު ދެބެއިންގެ ތެރެއިން އެކަކު ޖައްވަށް ދަތުރުކުރުމަށް ދިޔައީ ކަމަށް ބަލާށެވެ. އަނެކަކު އުޅެނީ ދުނިޔޭގަ އެވެ. ޖައްވުގައި އޭނާ ދަތުރުކުރަން ޖެހޭނީ ގާތްގަނޑަކަށް އަލި ދަތުރުކުރާހާ ބާރުމިނުގަ އެވެ. މިގޮތުން ޖައްވަށް ދަތުރުކުރަން ދިޔަ މީހާ ދުނިޔޭގެ ތާރީޚުން އަހަރުތަކެއް ފަހުން ދުނިޔެ އަށް އަނބުރާ އަންނައިރު، އޭނާގެ ދުނިޔޭގައި ދިރިއުޅޭ ބޭބެ ހުންނާނީ އޭނައަށް ވުރެ އުމުރުން ދުވަސްވެފަ އެވެ. މިއީ ހަމައެކަނި ތާރީޚްގެ ގޮތުން ދެ މީހުންގެ އުމުރު ތަފާތު ވުމެއް ނޫނެވެ. ޖައްވުގައި އުޅުނު މީހާ ހުންނާނީ ބަލާބެލުމަށް ވެސް ޒުވާންކޮށެވެ! މިފަދަ އެހެން މިސާލަކަށް ބަލާލަމާ ހިނގާށެވެ. މިސާލަކަށް ބައްޕައަކު ޖައްވަށް ދަތުރުކުރަން ދިޔައީ އޭނާގެ ދަރިފުޅަށް އެންމެ ތިން އަހަރުގަ އެވެ. އަދި ބައްޕަގެ އުމުރުން 27 އަހަރުގަ އެވެ. އަހަރެމެންގެ ދުނިޔޭގެ އަހަރުތަކުން ގުނާ ތިރީސް އަހަރު ފަހުން، އެބައްޕަ ދުނިޔެ އަށް އަންނައިރު، އޭނާގެ ދަރިފުޅަށް ވާނީ 33 އަހަރެވެ. އެކަމަކު އޭނާގެ ބައްޕަ ހުންނާނީ އަދިވެސް ތިރީސް އަހަރާ އެއްވަރަށް ޒުވާންކޮށެވެ! 

ކޮންމެއަކަސް އަހަރެމެން ވަގުތާ މެދު ދެކޭ ގޮތް ނުވަތަ ވަގުތު އަހަރުމެންގެ ސިކުނޑީގައި ވަޒަން ކުރެވޭ ގޮތަކީ ހަގީގަތުގައި ވަގުތު ހިނގާ ގޮތެއް ނޫނެވެ. މީގެ ވަރަށް ފުރިހަމަ އެއް މިސާލަކީ ތިމާ ވަރަށް ޝައުގުވެރިކަމާ އެކު ކުރަން ބޭނުންވާ ކަމެއްގައި މަޝްޢޫލު ވެގެން އުޅޭއިރު ވަގުތު ފާއިތުވެގެން ދާވަރު އަވަސްކަން އިހްސާސް ކުރެވޭ ކަމެވެ. އަދިވެސް ވަގުތާއި ވަގުތު ހިނގާ މިންވަރާ ހުރި ގުޅުން އަހަރެމެންނަށް ނިދީގައި ފެންނަ ހުވަފެންތަކުން ވެސް ވަރަށް ސާފުކޮށް އެނގެ އެވެ. ހުވަފެނުގައި ފެންނަ ކަންތައްތަކަށް ގަޑިއިރުތަކެއް ހޭދަވާ ކަމަށް ހީކުރެވުނަސް، ހަގީގަތުގައި އަހަރެމެންނަށް ފެންނަ ހުވަފެނުގެ ދިގުމިނަކީ، މަދު މިނެޓްކޮޅެއް ނުވަތަ މަދު ސިކުންތުކޮޅެކެވެ. 

މީގެ ކުރިން ބްލެކް ހޯލްއާ ބެހޭ ގޮތުން ލިޔުނު އާޓިކަލްއެއްގައި، ބެލްކެ ހޯލްގެ ކައިރިން ވަގުތު ހުއްޓޭ ކަމަށް ބުނީމެވެ. ގިނަ ބަޔަކަށް އެއީ ހައިރާންކުރަނިވި އަދި ގަބޫލުކުރަން ވެސް ދަތި ކަމަކަށް ވިއެވެ. ބްލެކް ހޯލް ކައިރީގައި ވަގުތު ހުއްޓުން ވެސް ބުނެދެވެނީ "އައިންސްޓައިންގެ" ރެލެޓިވިޓީ ތިއަރީ" ގެ އަލީގަ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިތަނުގައި ވަގުތު ގުޅިފައިވަނީ ވަރަށް ބަރު އެއްޗެއްގެ ކައިރީގައި ހުންނަ މީހަކަށް ވަގުތު ދެމިގެން ދާ މިންވަރު، އެހާ ބަރު ނޫން އެއްޗެއްގެ ކައިރީ ހުންނަ މީހަކަށް ވުރެ ލަސް ވެގެން ދާތީ އެވެ. މިގޮތުން ދުނިޔޭގައި ހުރި މީހަކާ އަޅާބަލާއިރު، ބްލެކް ހޯލް ފަދަ ބާރު ގަދަ ބަރު އެއްޗެއްގެ ކައިރީ ހުންނަ މީހަކަށް ވަގުތު ފާއިތުވާ މިންވަރު ލަސްވާނެ އެވެ. އެހެން ގޮތަކަށް ބުނާ ނަމަ، ބްލެކް ހޯލްގެ އެތެރޭގައި ކުޑަކުޑަ ފަޅިސިކުންތެއްގެ ދިގުމިނަކީ ބްލެކް ހޯލްގެ ބޭރުގައި (ދުނިޔޭގައި) އެތަކެއް ހާސް އަހަރުތަކެއްގެ ދިގުމިނެވެ.