Skip to main content
ތާރީޚާއި މެދުގައި
ޝިހާބު

ތާރީޚް ޢިލްމަކީ ދުނިޔޭގައި ވަރަށް މުހިއްމު މަގާމެއް ދެވިފައިވާ ޢިލްމެކެވެ. އިންސާނުންގެ ދިރިއުޅުން ތަރައްގީ ކުރުމާއި ދަށަށް ދިއުން އިބްރަތްހުރިގޮތުގައި ސިފަކޮށްދޭ ޢިލްމަކީ އެއީ ކަމުގައި ވާއިރު އެއަށް ލިބެންވީ އަހައްމިއްޔަތު ދީފައިވަނީ ހަމައެކަނި އިންސާނުންނެއް ނޫނެވެ. އިލާހީ ތައުލީމުގައިވެސް ތާރީޚަށް ދެއްވާފައިވަނީ ވަރަށް މަތިވެރި ދަރަޖައެކެވެ. ޝައްކެއްނެތެވެ. ތާރީޚަކީ އިންސާނުންނަށް އެންމެ އަގުހުރި ފިލާވަޅުތައް ދޭ ޢިލްމެވެ. މިހެންކަމުން އަޅުގަނޑުމެންގެ އިސްލާމީ ޢިލްމުތަކުގެ މުޅި އަޞްލެއްކަމުގައި ހިމެނޭ ކީރިތި ޤުރުއާނުގައިވެސް އެއިން އަޅުގަނޑުމެން އިބްރަތް ލިބިގަތުމަށްޓަކއި އިސްވެދިޔަ ޒަމާންތަކުގައި އުޅުނު އިންސަނުންނަމެދުގައި ކަން ހިނގާފައިވަގޮތް ބަޔާންކުރައްވާފައިވާ މިންވަރު ހަމައެކަކަށްވެސް ވަންހަނާވެގެން ނުވާނެއެވެ.

 

ދެންނެވުމުގެ ކުޑަވެސް ބޭނުމެއް ނުވާނެފަދައިން ތާރީޚާކީ އިލްމެއްގެ ގޮތުގައި ބަލާއިރު ވަރަށް ފުޅައު ދާއިރައެއްގެ ތެރޭގައިވާ އެއްޗެކެވެ. ޢާއްމުގޮތެއްގައި ވޭތުވެދިޔަ ޒަމާނުގައި އެކިކަންކަން ހިނގާދިޔަގޮތް ތާރީޚް އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފިލުވާދޭއިރު މަޢުލޫމާތުދެނީ ހަމައެކަނި އިންސާނުންގެއެއ ނޫނެވެ. އަދި ކީއްތޯ އެވެ. ވަނިވިހައިތަނެއަގއި ވެދިޔަހާ ތަކެއްޗެއްގެއެވެ. ނަމަވެސް އެކިބައިބަޔަށް ބަހާލާއިރު ތާރީޚް ޢިލްމަކީ ތަފާތު ގިނަބައިތަކަށް ބަހާލެވޭ އެއްޗެކެވެ. މީސްތަކުންގެ ތާރީޚެވެ. ގައުމުތަކުގެ ތާރީޚެވެ. ދައުލަތްތަކުގެ ތާރީޚެވެ. އިންސާނީތަރައްގީގެ ތާރީޚެވެ. ޢިލްމާއި އެކިފަންނުތަކުގެ ތާރީޚެވެ. ހަޔާތެއް ދެއްވިގެން ދިރޭކޮންމެ އެއްޗެއްގެ ތާރީޚެވެ. ވޭތުވެދިޔަ ކޮންމެކަމެއްގެ ތާރީޚެވެ. އަދި ކޮންމެ މީހެއްގެ ތާރީޚެވެ. އެކަމެއް ހިނގިގޮތާއި އެގޮތަށް ހިނގުމަށް މެދުވެރި ސަބަބުތަކާއި އަދި ހިނގިވަގުތުގެ ތާރީޚްވެސް މެއެވެ.

ޒަމާނާބެހޭގޮތުން ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ޖަމާޢަތެއްގެ ބޭކަލުން އިންސާނީ ތާރީޚް ބައިކުރައްވާފައިވަނީ ބޮޑު ހަތަރު ބަޔަކަށެވެ. ފުރަތަމަ ބަޔަކީ އާދަމުގެ ދަރިން އެބައިމީހުންގެ ވަށައިގެން އޮތް މުޖުތަމަޢުގެ ޙާލާއި ސިފަތައް ބަޔާންކުރަން ފެށުމުގެ ކުރީ ޒަމާނެވެ. އެޒަމާނަށް ޢިލްމުވެރިން ނަންދީފައިވަނީ އެއީ " ތާރީޚްގެކުރި" ކަމުގައި ހަދައިގެންނެވެ. ދެވަނަ ދައުރަކީ ހިލަޔާއި ލަކުޑިއާއި އަދި އެނޫންވެސް ދަކެތީގައި ކުރެހުމުން އިންސާނުން އމީހުންގެ ސޮސައިޓީ ސިފަކުރި ދުވަސްވަރެވެ. މިދައުރު މީލާދުގެ 395 ވަނަ އަހަރާއި ހަމަޔަށް ދެމިގެންވަކަމުގައި ޢިލްމުވެރިން ލިޔުއްވާފައިވެއެވެ. ތިންވަނަ ދައުރު ފެށެނީ މީލާދުގެ 395 ންނެވެ. އެދައުރު 1493 މ. ވަނަ އހަރު ތުރުކީން އިސްތަންބޯލް ހިފި ހިފުމާއި ހަމަޔަށް ގެންނަވަފައިވެއެވެ. ހަތަރުވަނަ ދައުރަކީ އެއަހަރުން ފެށިގެން ފަހަށް ހިގަމުން މިއަންނަ ދުވަސް ތަކެވެ.

އިލްމުވެރިން ދެކެވަޑައިގަންނަވާގޮތުގައި މީހުންގެ ތާރީޚަކީ އެމީހުންގެ ކުރިމައްޗަށް އަންނަ ކަންތައްތަކާއި މެދުގައި އެބަޔަކު ފިކުރުކޮށް ވިސްނާ އުޞޫލެއްގެމަތިން ތަފާތުވަމުންދާ އެއްޗެކެވެ. މިގޮތުން ޙަގީގަތުގެ ތެދު ތާރީޚް ލިޔެވޭނެކަމަށް އެޢިލްމުވެރިން ދެކެވޑައިގަންނަވަނީ ކޮންމެކަމެއްވެސް ހިގިގޮތް ލޮލުންދެކެ އަތުން ހިފިމީހަކަށެވެ. ނަމަވެސް މިއުޞޫލަކީ ބަހުޘެއްނެތި ނިމިފައިވާ މަސްއަލައެއް ނޫނެވެ.

ތާރީޚާއި މެދުގައި ވާހަކަދެއްކެވި ޢިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވާގޮތުގައި އިހުގެ މުއައްރިޚުންގެ ތެރެއިން ހަރުދަނާ އުޞޫލެއްގެ މައްޗަށް ތާރީޚް ޢިލްމު ބިނާކުރައްވައިގެން ލިޔުއްވަން ފެއްޓެވީ ގްރީކްގެ މުއައްރިޚް ހިރޯޑަޑަސް އެވެ. އެއީ ތާރީޚްގެ "ބައްޕަ"އެވެ.
Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Dhivehi Bas

ދިވެހިބަސް ދިވެހިންގެ ބަހަކީ ދިވެހި ގައުމިްޔަތުގެ އެއްބަޔެވެ. އެއާ މެދު ދިވެހިން ފަޚްރުވެރިވުން ހައްގު އެއްބައިވެސް މެއެވެ. އެހެންކަމުން ދިވެހިބަސް އުފެދިފައިވަނީ ކިހިނެއްކަމާއި އެބަހުގައި އެކުލެވިގެންވާ ބައިތައް އޮޅުންފިލުވުމަކީ ނުހަނު މަތީ  ދަރަޖައަކަށް ދިވެހިން ބޭނުންވެފައިވާ ކަމެކެވެ. އެހެންކަމުން ތިރީގައި އެވަނީ ދިވެހިބަހާބެހޭގޮތުން ދިވެހި ބަހާއި ތާރީޚަށް ޚިދުމަތްކުރާ ގައުމީ މަރުކަޒުން ނެރެފައިވާ ލީފްލެޓެކެވެ. 
Post a Comment
Read more

Mohamed Ameen's services to the nation

When Mohamed Ameen returned to Male' after studying abroad there was a committee drafting a constitution and king Shamsudeen appointed him, by royal letter, to that group. He was its youngest and most intelligent member. After numerous difficulties, the constitution was completed and it was formally approved on Thursday 23 Shauban 1351 (22 December 1932). Acting under the constitution, the king gave the Minister for Trade portfolio to Mohamed Ameen, and he performed well in accordance with the practices of the time. Shortly after the adoption of the constitution, a serious dispute began between the Borah traders and the government. The Borahs ceased trading, locked up their shops and occupied their mosque and their three shop-houses. The government declared martial law. The person in charge was chief minister Mohamed Fareed Didi, who was also minister of the askariya (militia). On the second day of martial law, a small protest was organised. Fifty people from Galolhu ward gathered...
3 comments
Read more

ރާއްޖޭގެ ފުރަތަމަ ވަޒަންވެރިން

ލިޔުނީ: ނަސީމާ މުހައްމަދު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ފުރަތަމަ ވަޒަންވެރިވީ މީހުން އައީ ދުނިޔޭގެ ކޮން ހިސާބަކުންކަން ޔަޤީންކަމާއެކު ހޯދުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މައުލޫމާތު ލިބިފައި ހުރި މިންވަރަށް ބަލާއިރު އަދި ދަތިކަމެކެވެ. ފެންނަންހުރި އާސާރީ ހެކިތަކުން މިކަން ކަށަވަރުކުރެވޭކަށް ނެތެވެ. ރާއްޖެއަށް ފުރަތަމަ އައި މީހުން އުފެއްދި ތަކެއްޗަކީ، ދުނިޔޭގެ އެހެން ހިސާބުގެ އެވޭލާގައި އުޅެފައިވާ މީހުން، ޒަމާނަށް ދޫކޮށްފައިވާ ތަކެތި ފަދައިން، ގިނަ ދުވަހު ދެމިހުންނަ ތަކެއްޗެއް ނޫނެވެ. ފެންނަން ހުރި އާސާރުތަކަކީ މާފަހުގެ ތަކެތި ކަމަށް ދެންނެވިދާނެއެވެ. އެވޭލާގެ ދިވެހީންނާމެދު ދެކެވޭ ގިނަ ވާހަކަތައް ބިނާކުރެވިފައި ވަނީ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ބަހާއި، އަކުރާއި، ބިމުން ނެގިފައިވާ އާސާރުތަކައި، އެކި ޒަމާނުގައި ލިޔެވިފައިވާ ލިޔުންތަކުގެ މައްޗަށެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޔަޤީންވެފައި ވަނީ، މިރާއްޖޭގެ ރަށްރަށުގައި މީހުން އުޅޭތާ، މަދުވެގެން 2،500 އަހަރު ވެދާނެ ކަމަށެވެ.
Post a Comment
Read more