އީމާންކަން
ފަޟީލަތުއްޝައިޚް ޢަލީ ޒާހިރު
އީމާންގެ ލުޣަވީ ތަޢުރީފް: "الإيمان" މިލަފްޒަކީ " آمن " މިލަފްޒުގެ މަޞްދަރެވެ. الإيمان ނެގިފައިވަނީ الأمن މިލަފުޒުންނެވެ. އޭގެ މާނައަކީ އަމާންކަމެވެ. ބިރުވެރިކަމުގެ އިދިކޮޅެކެވެ. ޢަރަބި ބަހުގައި "އީމާން" މިލަފުޒު ތަފާތު މާނައިގައި ބޭނުންކުރެވެއެވެ.
އެގޮތުން ތެދުކުރުން، އިތުބާރު، ހިތްހަމަޖެހުން، އިޤުރާރުވެ އެއްބަސްވުން މިމާނަތަކުގައި ބޭނުން ކުރެވެއެވެ. ބައެއް ބޭފުޅުން އީމާންގެ މާނަ ހަމައެކަނި "التصديق" ތެދުކުރުމުގެ މާނައިގައި މާނަ ކުރައްވާފައިވާ ތަން ފެނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއީ އެންމެ ރަނގަޅުގޮތެއްނޫނެވެ. "الإيمان" އަކީ ހަމައެކަނި ތެދުކުރުމެއްނޫނެވެ. އަދި ކިއެއްތަ އެއީ ހިތްހަމަޖެހުމާއި އެއްބަސްވުމާއެކު ތެދުކުރުމެވެ.
އީމާންގެ އިޞްޠިލާޙީ ތަޢުރީފް :
އީމާންކަމަކީ ވަކިކަހަލަ ކަންކަމެއް ހިތުންތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުމާއި ދުލުން ކިއުމާއި ޢަމަލުން އެކަންތައްތައް ކުރުމެވެ.
މިއުންމަތުގެ ސަލަފުއްޞާލިޙުން އީމާންކަން ބަޔާން ކުރައްވާފައިވަނީ މިފަދައިންނެވެ. މި ތަޢުރީފަކީ މާތް އަޞްޙާބު ބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީ ބޭކަލުންނާއި އޭގެފަހުން ވަޑައިގެންނެވި މިއުންމަތުގެ ދަންނަބޭކަލުން އިޖުމާޢުވެ ވަޑައިގެންފައިވާ ތަޢުރީފެކެވެ. މިއިޖުމާޢު ބަޔާންކުރެއްވި ބޭކަލުންގެ ތެރޭގައި އަލްއިމާމް މާލިކް، އަލްއިމާމް ޝާފިޢީ، އަލްއިމާމް އަޙުމަދު، އަލްއައުޒާޢީ، އިސްޙާޤު،އައްޘައުރީ ފަދަ ބޭކަލުން ހިމެނިވަޑައިގަންނަވައެވެ. ޝާފިޢީގެފާނު ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. އަޞްޙާބު ބޭކަލުންނާއި އޭގެފަހުން ވަޑައިގެންނެވި ތާބިޢީބޭކަލުންނާއި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ތިމަންނާމެންނާ ބައްދަލުވީ އެންމެން އީމާންކަމަކީ ބަހާއި ޢަމަލާއި ނިޔަތްކަމަށް އިޖުމާޢުވެ ވަޑައިގަންނަވައެވެ. އެބޭކަލުންގެ ބަސް މިކަމުގައި ޚިލާފުވެފައެއް ނުވެއެވެ.
އިސްވެދިޔަ ތަޢުރީފަށް ބަލާއިރު އީމާންކަމަކީ ބަހާއި ޢަމަލުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އެއްޗެކެވެ. އެހެނިހެން ގުނަވަންތަކުގެ ބަހާއި ޢަމަލު ހުންނަފަދައިން، ހިތުގެ ބަހާއި ޢަމަލުވެސް ހުރެއެވެ. ހިތުގެ ބަހަކީ ތެދުކުރުމާއި ޔަޤީންކުރުމެވެ. ހިތުގެ ޢަމަލަކީ ހިތާއި ގުޅިފައިވާ ކޮންމެ ޢަމަލެކެވެ. އިޚްލާޞްތެރިވުމާއި ނިޔަތްގަތުމާއި ބިރުވެތިވުމާއި ވަކީލުކުރުމާއި ލޯބިކުރުންފަދަ ކަންކަމީ ހިތުގެ ޢަމަލުތަކެވެ. ހިތްފިޔަވައި އެހެނިހެން ގުނަވަންތަކުގެ ބަހާއި ޢަމަލަށް ބަލާލާއިރު އެފަދަބަހަކީ ދުލުން ބުނާ އެއްޗިއްސެވެ. މީގެ މިސާލަކީ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ކިއުމާއި، ޛިކުރު ކުރުމާއި އިސްތިޣުފާރު ކުރުމާއި ހެޔޮކަންކަމަށް ގޮވާލާ ނުބައިކަންކަން މަނާކުރުންފަދަ ކަންކަމެވެ. ގުނަވަންތަކުގެ ޢަމަލަކީ ގުނަވަންތަކާއި ގުޅިފައިވާ އެންމެހާ ޢަމަލުތަކެވެ. މީގެ މިސާލަކީ ނަމާދުކުރުމާއި ޙައްޖުކުރުމާއި ޢުމްރާކުރުން ފަދަ ކަންކަމެވެ.
އީމާންގެ އިޞްޠިލާޙީ ތަޢުރީފް :
އީމާންކަމަކީ ވަކިކަހަލަ ކަންކަމެއް ހިތުންތެދުކޮށް ޤަބޫލުކުރުމާއި ދުލުން ކިއުމާއި ޢަމަލުން އެކަންތައްތައް ކުރުމެވެ.
މިއުންމަތުގެ ސަލަފުއްޞާލިޙުން އީމާންކަން ބަޔާން ކުރައްވާފައިވަނީ މިފަދައިންނެވެ. މި ތަޢުރީފަކީ މާތް އަޞްޙާބު ބޭކަލުންނާއި ތާބިޢީ ބޭކަލުންނާއި އޭގެފަހުން ވަޑައިގެންނެވި މިއުންމަތުގެ ދަންނަބޭކަލުން އިޖުމާޢުވެ ވަޑައިގެންފައިވާ ތަޢުރީފެކެވެ. މިއިޖުމާޢު ބަޔާންކުރެއްވި ބޭކަލުންގެ ތެރޭގައި އަލްއިމާމް މާލިކް، އަލްއިމާމް ޝާފިޢީ، އަލްއިމާމް އަޙުމަދު، އަލްއައުޒާޢީ، އިސްޙާޤު،އައްޘައުރީ ފަދަ ބޭކަލުން ހިމެނިވަޑައިގަންނަވައެވެ. ޝާފިޢީގެފާނު ވިދާޅުވެފައިވެއެވެ. އަޞްޙާބު ބޭކަލުންނާއި އޭގެފަހުން ވަޑައިގެންނެވި ތާބިޢީބޭކަލުންނާއި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން ތިމަންނާމެންނާ ބައްދަލުވީ އެންމެން އީމާންކަމަކީ ބަހާއި ޢަމަލާއި ނިޔަތްކަމަށް އިޖުމާޢުވެ ވަޑައިގަންނަވައެވެ. އެބޭކަލުންގެ ބަސް މިކަމުގައި ޚިލާފުވެފައެއް ނުވެއެވެ.
އިސްވެދިޔަ ތަޢުރީފަށް ބަލާއިރު އީމާންކަމަކީ ބަހާއި ޢަމަލުގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ އެއްޗެކެވެ. އެހެނިހެން ގުނަވަންތަކުގެ ބަހާއި ޢަމަލު ހުންނަފަދައިން، ހިތުގެ ބަހާއި ޢަމަލުވެސް ހުރެއެވެ. ހިތުގެ ބަހަކީ ތެދުކުރުމާއި ޔަޤީންކުރުމެވެ. ހިތުގެ ޢަމަލަކީ ހިތާއި ގުޅިފައިވާ ކޮންމެ ޢަމަލެކެވެ. އިޚްލާޞްތެރިވުމާއި ނިޔަތްގަތުމާއި ބިރުވެތިވުމާއި ވަކީލުކުރުމާއި ލޯބިކުރުންފަދަ ކަންކަމީ ހިތުގެ ޢަމަލުތަކެވެ. ހިތްފިޔަވައި އެހެނިހެން ގުނަވަންތަކުގެ ބަހާއި ޢަމަލަށް ބަލާލާއިރު އެފަދަބަހަކީ ދުލުން ބުނާ އެއްޗިއްސެވެ. މީގެ މިސާލަކީ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ ކިއުމާއި، ޛިކުރު ކުރުމާއި އިސްތިޣުފާރު ކުރުމާއި ހެޔޮކަންކަމަށް ގޮވާލާ ނުބައިކަންކަން މަނާކުރުންފަދަ ކަންކަމެވެ. ގުނަވަންތަކުގެ ޢަމަލަކީ ގުނަވަންތަކާއި ގުޅިފައިވާ އެންމެހާ ޢަމަލުތަކެވެ. މީގެ މިސާލަކީ ނަމާދުކުރުމާއި ޙައްޖުކުރުމާއި ޢުމްރާކުރުން ފަދަ ކަންކަމެވެ.
Comments