Dhivehi Bas

ކޯޕަންހޭގަން އެކޯޑް:- ތަރައްގީވަމުން އަންނަ ގައުމުތަކާއި ސިނާއީ ގައުމުތަކުގެ ޑީލެއް.
ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި ފެނާއި ނަރުދަމާ އާއި ކަރަންޓާއި ތޮށިލެވޭނެ ފައިސާ ކަށަވަރުވެއްޖެ.

މުހަންމަދު ޢަބްދުއްޞަމަދު

ޑިސެމްބަރު 7 ން 18 އަށް ޑެންމާކްގެ ވެރިރަށް ކޯޕެންހޭގަންގައި ބޭއްވުނު ތިމާވެށީގެ ސަމިޓަކީ، ދުނިޔެ ހޫނުވުމާއި ބެހޭގޮތުން ، ދުނިޔޭގެ އެންމެ ގިނަ ވެރިން އެއްތަނަކަށް އެއްވެސް ވާހަކަދައްކައި ބަހުސްކުރި އެންމެ ބޮޑު މަހާސިންތާ އެވެ. އަދި މިއީ އ.ދ ން ބޭއްވި އެންމެ ބޮޑު އެންމެ ގިނަ ވެރިން ބައިވެރިވި ބައްދަލުވުމެވެ. މިއީ އދ ގެ 15 ވަނަ ތިމާވެއްޓާއި ބެހޭ ސަމިޓެވެ. ކޯޕް15 އެވެ. މި މަހާސިންތާގައި 193 ގައުމުން މަންދޫބުން ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެންނެވި އެވެ.

1997 ވަނަ އަހަރު ކިޔޯޓޯގައި އ.ދ ން އެކުލަވައިލި މުއާހަދާ އުވޭއިރު، މޫސުމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ހިތްދަތިކަން ކުޑަކުރުމަށް އާ އެއްބަސްވުމެއްގައި ސޮއި އެޅޭނެކަމަށް ދުނިޔޭގެ ރައްޔިތުން ދެކުނެވެ. ނަމަވެސް އެންމެ ފަހު ވަގުތާއި ޖެހުނު އިރުވެސް ގާނޫނީ ގޮތުން ބާރުލިބިދޭ އެއްބަސްވުމަކަށް ދުނިޔޭގެ ވެރިންނަނަށް އިޤްރާރެއް ނުވެވުނެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ދެހަފްތާ ވަންދެން ކުރެވުނު ބަހުސްތަކަށް ފަހު އެއްބަސް ވުމެއް އެކުލަވާލާފައިވަނީ އެމެރިކާ، ޗައިނާ، އިންޑިޔާ، ބްރެޒިލް، ދެކުނު އެފްރިކާ އަދި ޔޫރަޕްގެ ބޮޑެތި ގައުމަތަކުގެ މަންދޫބުން ބަންދު ކޮޓަރިއެއްގައި ބޭއްވި ބައްލަވުމެއް ގައެވެ. މިނިންމުމަށް ފާޑުކިޔާ ދޫ ތަކުން ބުނަމުންދަނީ މިއީ ވަކިބައެއްގެ ޚިޔާލެއްކަމަށާއި ބަންދުކޮޓަރިއެއްގައި ތިބެ ގަދަޔަށް ދޮހާފައި ޑިމޮކްރަސީގެ މޫނަށް ޖެހި ރަތް އޮލަ ކުޅުގަނޑެއް ކަމަށެވެ.

މި އެއްބަސްވުމަށް ފާޑު ކިޔަނީ 2020 ން 2050 އަށް އަމާޒުކޮށް ވިހަގޭސް މަދުކުރާނެ މިންގަނޑުތަކެއް އެބަސްވުމުގައި ނުވާތީ އެވެ. ދުނިޔޭ ހޫނުވެ ދިރުންތައް ނެތިދިއުމުން ދިމާވާ ހިތާމަޔަށް ލުޔެއް ހޯދާ ދިނުމަށް ކުދި ގައުމުތަކަށް ފައިސާގެ އެހީ ދިނުމަށް ނިންމާފައި ވާތީ އެވެ. 100 ބިލި އަން ޑޮލަރުގެ އެހީ އަކުން ފަގީރު ގައުމުތަކުގެ ވެއްޓާއި ދަނޑުފަގާއި ކާބޮއި އުޅުމުގެ ވަސީލަތްތައް އުފެއްދުމުގައި ކުރިމަތިވާ މޫސުމީ ނުރައްކަލުން ހައްލެއް ހޯދި ދާނެ ކަމާމެދު ސުވާލު އުފެދޭތީ އެވެ. ދުނިޔޭގެ ފިނިހޫނުމިން 2 ޑިގްރީގައި ސެލްސިއެސްގައި ހިފެހެއްޓުމަށް އެއްބަސްވެފައިވާއިރު ، މިކަން ބެލޭނެ އެއްވެސް ގޮތެއް ނެތީމައެވެ.

ކޯޕަންހޭގަން ތިމާވެށި ސަމިޓްގެ ބަޠޮލަކީ ދިވެހިރާއްޖޭ ރައީސް މުހަންމަދު ނަޝީދެވެ. މިކަން އިޢުލާންކުރެއްވީ ޑެންމާކުގެ ބޮޑުވަޒީރެވެ. ދުނިޔޭގެ ހަޔާތުގައި އަންނަ ހިދުކޮޅުތަކުން ހިދުކޮޅެއް މިބައްދަލުވުމުގައި އެމަނިކުފާނަށް އައެވެ. މިހިދުކޮޅަކީ ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުން އުފާކުރަންޖެހޭ ފަދަ ހިނދު ކޮޅެކެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބާރުގަދަ ގައުމު ކަމަށްވާ އެމެރިކާގެ ރައީސް ބަރަކް އޮބާމާ ދިވެހި ރާއްޖޭގެ ރައީސް މުހަންމަދު ނަޝީދުގެ އެހީ އަށް އެދިވަޑައިގެންނެވި ހިދުކޮޅެވެ. ގައުމުތަކުގެ ރައްޔިތުން ކުރަމުން ދިޔަ ޕްރެސަރުގެ ސަބަބުން ދުނިޔޭގެ ވެރިންގެ ހިތްތައް ރޫރޫ އަޅަމުން ދިޔަވަގުތު، ތަރައްގީ ވެފައިވާ ގައުމުތަކާއި ތަރައްގީ ވަމުން އަންނަ ގައުމުތަކާއި ދެމެދު ކުރިމަތިވި ޚިޔާލު ތަފާތުވުން ކުޑަކޮށް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ފިނިކަމެއް ގެނެސް ދިނުމަށް ބަރަކްއޮބާމާ ރައީސް ނަޝީދުގެ އަރިހުގައި އެދިވަޑައިގެންނެވި ހިދުކޮޅެވެ. ރާއްޖޭގެ ޒުވާން ރައީސް ކުރެއްވި މިންނެތް ބުރަ މަސައްކަތުން ދުނިޔޭގެ 15 ވަނަ ތިމާވެށީގެ ސަމިޓަށް ފިނިކަމެއް ލިބި ، ގައުމުތަކުގެ ވެރިނަަށް ކޯޕަންހޭ އެކޯޑް އެއްބަސްވުމަކަށް އާދެވުނެވެ.

މިބައްދަލުވުން ނިންމަވާލެއްވުމަށްފަހު މާލެ ވަޑައިގެން ރައިސް އޮފީހުގައި ނޫސްވެރިންނާ ވާހަކަ ފުޅު ދައްކަވަމުން އެމަނިކުފާނުން ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި ފެނާއި ނަރުދަމާ އާއި ކަރަންޓާއި ތޮށިލާން ބޭނުންވާ ފައިސާ ކޯޕަންހޭގަން ސަމިޓްގެ އެއްބަސް ވުމުގެ ދަށުން ހަމަޖެހޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ލިބިވަޑައިގެންފި ކަމަށެވެ. މޫސުމީ ބަދަލުތަކަށް ހޭނުމަށް ތަރައްގީ ވަމުން އަންނަ ނާޒުކު ގައުމުތަކަށް އެހީއެއްގެ ގޮތުން ސިނާއީ ގައުމުތަކުން ދޭން ކޯޕް15 ގެ އެއްބަސްވުމުގައި ވައުދުވެފައިވާ ފައިސާގެ އިންސާފުވެރި މިންވަރެއް ރާއްޖޭއަށް ލިބޭނެ ކަމަށެވެ. މިފައިސާއިން ރާއްޖޭ ހުރިހާ ރަށެއްގެ އިންފްރާ ސްޓްރަކްޗަރ އެޅޭނެ ކަމަށެވެ. ކުރިއަށް އޮތް 3 އަހަރު ތަރައްގީ ވަމުންއަންނަ ގައުމުތަކަށް 30 މިލިއަން ޑޮލަރު ދިނުމަށާއި ވިހިވިހިން ފެށިގެން އަހަރަކު 100 މިލިއަން ޑޮލަރު ދިނުމަށް ސިނާއީ ގައުމުތަކުން މިއެއްބަސް ވުމުގައި ކަށަވަރު ވެފައި ވެއެވެ.

އުއްމީދު ކުރިވަރުގެ ނަތީޖާއެއް ކޯޕަންހޭގަން ސަމިޓުން ނުނެރެވުނު ނަމަވެސް ކޯޕް15 ގެ އެއްބަސްވުމާއި މެދު ގިނަ ބަޔަކު ބުނަނީ ހިތްހަމަ ޖެހޭ ކަމަށެވެ. މިއެއްބަސް ވުމުގައި ގައުމުތަކުން ސޮއި އެޅުމަށް އދ ގެ ސެކެރެޓްރީ ބަންކީ މޫން ވަނީ ދުނިޔޭގެ ގައުމުތަކުގެ ލީޑަރުންނަށް އިލްތިމާސް ދަންނަވާ ފައެވެ. އދ ގެ މޫސުމާބެހޭ އާ ބައްދަލުވުމެއް އަންނަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަހު މެކްސިކޯ ސިޓީގައި ބާއްވާނެ އެވެ.

ދުނިޔޭގެ މޫސުމަށް، ބަދަލުތައް އަންނަ އިރު، ދުނިޔޭގެ ހޫނުކަންހުރި މިންވަރު 2 ޑިގްރީ ސެލްސިއަސް ހިނގައިދާނެކަމުގެ ބިރު ހާމަކުރަމުންދާއިރު އެކަން އެހެންވެއްޖެ ނަމަ، ދުނިޔެ ވަރަށް ހޫނުވާނެ އެވެ. "ސައިންސް މި ބުނަނީ ހަތް އަހަރު ދުވަހޭ ހަގީގަތުގައި ގޮތެއް ނިންމަން ދުނިޔެއަށް އޮތީ. ހަތް އަހަރު ތެރޭގައި ކޮންމެވެސް ގޮތެއް ނުނިންމިއްޖެއްޔާ މޫސުމާގުޅޭ ކަންކަން އެބަ ހަމައިން ނައްޓާ ހިސާބަށް ހިނގައިދޭނެ'' އެވެ.